μετ. Κώστας Σμπόνιας
επιμ. Αλέξανδρος Μπάρτζος
και Διονύσης Περδίκης
Παρουσιάζουμε τη μετάφραση του άρθρου Ukraine: trapped in a war zone από το ιστολόγιο του Michael Roberts, στο οποίο ο αρθρογράφος περιγράφει την οικονομική κατάσταση της Ουκρανίας λίγο πριν το ξέσπασμα του εν εξελίξει πολέμου.
Εφιστούμε την προσοχή του αναγνώστη στην οικονομική καταστροφή που σήμαινε για τους Ουκρανούς εργαζομένους τόσο η ανατροπή και ο διαμελισμός της ΕΣΣΔ, όσο και η περίοδος μετά το πραξικόπημα του «Μαϊντάν».
Μάλιστα, το πραξικόπημα αυτό αποτελεί και ιστορικό σημείο καμπής για την παράδοση της Ουκρανίας στο …έλεος της νεοφιλελεύθερης ιμπεριαλιστικής διεθνοποίησης, με πρωταγωνιστή το ΔΝΤ και κάθε είδους άλλους …ξένους οικονομικούς και …θεσμικούς συμβούλους. Ξεχωρίζει το παρακάτω απόσπασμα που αφορά το ξεπούλημα της ιδιαίτερα εύφορης καλλιεργήσιμης γης της Ουκρανίας στο ξένο μονοπωλιακό κεφάλαιο από την κυβέρνηση Ζελένσκι:
«Η κυβέρνηση αντιστέκεται στο να επιτρέψει στους ξένους να αγοράσουν γη. Αλλά το 2024, τα ουκρανικά νομικά πρόσωπα θα πληρούν τις προϋποθέσεις για συναλλαγές που αφορούν έως και 10.000 εκτάρια και θα ισχύουν για μια γεωργική έκταση 42,7 εκατομμυρίων εκταρίων (103 εκατομμύρια στρέμματα). Αυτό ισοδυναμεί με ολόκληρη την έκταση της πολιτείας της Καλιφόρνια ή με ολόκληρη την Ιταλία! Η Παγκόσμια Τράπεζα είναι ενθουσιασμένη με αυτό το άνοιγμα της βασικής βιομηχανίας της Ουκρανίας στις καπιταλιστικές επιχειρήσεις».
Η πληροφορία αυτή μπορεί να συνδυαστεί με την παρακάτω που αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις κρατικών επιχειρήσεων από ρεπορτάζ του Γιώργου Μιχαηλίδη στο ΠΡΙΝ:
“Ένα χρόνο πριν την έναρξη του τωρινού πολέμου, η κυβέρνηση Ζελένσκι έβαζε ως στόχο την πώληση των άνω των 3.000 κρατικών επιχειρήσεων που είχαν απομείνει από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης.”
Το ίδιο συμβαίνει και με το ρεπορτάζ του Γιάννη Αρσακιάν στο Κοσμοδρόμιο για τα εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα στην Ουκρανία μετά το ξέσπασμα του πολέμου:
«[…] στις 15 Μαρτίου το ουκρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε νόμο, ο οποίος περιορίζει σημαντικά τη δράση των συνδικαλιστικών οργανώσεων και καταπατά μία σειρά από εργασιακά δικαιώματα, με πρόσχημα τις πολεμικές απαιτήσεις και τον στρατιωτικό νόμο.
Σύμφωνα με τον νέο νόμο «Περί Οργάνωσης Εργασιακών Σχέσεων στο Στρατιωτικό Νόμο», παραχωρούνται στους εργοδότες μία σειρά από διευκολύνσεις, όπως είναι η δυνατότητα απόλυσης εργαζομένων με προειδοποίηση μόνο δέκα ημερών, αντί για δύο μήνες όπως ήταν μέχρι τώρα, ακόμη και αν βρίσκονται σε αναρρωτική άδεια ή σε διακοπές. Την ίδια στιγμή, παρέχεται η επιλογή αναστολής της εργασιακής σύμβασης, με τον εργοδότη να απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής των αμοιβών, χωρίς όμως να λύνεται η εργασιακή σχέση. Μάλιστα δίνεται το παραθυράκι στον εργοδότη να αποφύγει τελείως τη πληρωμή μισθών και αποζημιώσεων, καθώς αυτοί μπορούν να ανατεθούν στην επιτιθέμενη χώρα. Επιπλέον, οι εργοδότες αποκτούν την ελευθερία να αυξήσουν τις ώρες εργασίας σε 60 από 40 χωρίς περιορισμό στις υπερωρίες, να ακυρώσουν συλλογικές συμβάσεις κατά την κρίση τους και να μεταφέρουν τους εργαζόμενους σε άλλες εργασίες που δεν καλύπτονται από τη σύμβαση εργασίας, για λόγους άμυνας.
[…]
Με την καθοδήγηση της Βρετανίας, η Ουκρανία στοχεύει σε μία αποσοβιετικοποιήση του εργασιακού δικαίου. Όπως άλλωστε υποστηρίζει και η Τρετιάκοβα, οι εργασιακές σχέσεις στη χώρα συνεχίζουν να ρυθμίζονται από τον, απαρχαιωμένο για αυτήν, εργατικό κώδικα του 1971. Έτσι λοιπόν σε συνέχεια του έκτακτου εργασιακού νόμου, η ουκρανική κυβέρνηση προχωρά τώρα σε ένα νέο νομοσχέδιο, με το οποίο σχεδιάζει να εισάγει ατομικές συμβάσεις εργασίας για άτομα που εργάζονται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή θα δοθεί πλέον η δυνατότητα στην εργοδοσία να απολύει εργαζόμενους άνευ αιτιολόγησης. Αυτό που ξεκίνησε με έναν έκτακτο νόμο λοιπόν, έρχεται να εδραιωθεί ως κανονικότητα για το εργασιακό τοπίο της Ουκρανίας. Ανάμεσα στους συντάκτες του νόμου, ήταν και μία ΜΚΟ, ιδρυτής της οποίας είναι ο πρώην πρόεδρος της Γεωργίας, Μιχαήλ Σαακασβίλι.»
15 χρόνια Ουκρανίας στη «σφαίρα επιρροής» της Ρωσίας δεν ήταν αρκετά για να αλλάξει ο …σοβιετικός εργατικός κώδικας, ή για να επέλθει η λαίλαπα των ιδιωτικοποιήσεων στον δημόσιο και φυσικό πλούτο της Ουκρανίας που μπορεί να επιφέρει σε λιγότερο από δεκαετία το ΔΝΤ και η ΕΕ!
Τα στοιχεία αυτά βρίσκονται σε εμφανή αντίθεση με την κατάσταση που επικρατεί στις χώρες που παραμένουν στη «σφαίρα επιρροής» της Ρωσίας, πχ στη Λευκορωσία[1], με εκτεταμένη κρατική ιδιοκτησία, όπως και στην ίδια τη Ρωσία όπου 12 από τα 16 μεγαλύτερα μονοπώλια είναι κρατικά σύμφωνα με τη Wikipedia.
Μακριά από εμάς το …αμάρτημα του να «διαλέξουμε ιμπεριαλιστή», αλλά αναρωτιόμαστε μήπως τέτοιες μεγάλες διαφορές στην κρατικομονοπωλιακή ρύθμιση των εκάστοτε «σφαιρών επιρροής» είναι ενδεικτικές και της πραγματικής «ιμπεριαλιστικότητας» της κάθε χώρας!.. Βλέπετε, δεν αρκεί η πολιτική επιρροή μιας ισχυρότερης χώρας επί μίας άλλης, διότι, στον σύγχρονο καπιταλισμό, απαιτούνται και τα ανάλογα τεχνολογικά, χρηματοπιστωτικά, θεσμικά κοκ εργαλεία για να τύχει πραγματικά μια χώρα της στυγνής εκμετάλλευσης που επιφυλάσσει ο σύγχρονος …υπαρκτός ιμπεριαλισμός στις σφαίρες επιρροής του…
Διονύσης Περδίκης
[1] Παραθέτουμε από το Kolesnikov A. (2020). Λευκορώσικα «σημεία αναστολής». antapocrisis.gr:
«Εν αντιθέσει με την πλειοψηφία των γειτόνων της, η Λευκορωσία διατήρησε ένα σημαντικό μέρος του βιομηχανικού και αγροτικού της δυναμικού, το οποίο της έλαχε κατά τη σοβιετική εποχή. Οι φιλελεύθεροι κριτικοί του λευκορωσικού καθεστώτος υποστηρίζουν λοιπόν ότι δεν πρόκειται για ορθό καπιταλισμό αλλά, δυστυχώς για εκείνους, ο ορθός καπιταλισμός υπάρχει μόνο στα βιβλία της Άυν Ραντ. Ίσως οι λευκορωσικές επιχειρήσεις και τα κολχόζ να είναι «ελλειμματικά και αναποτελεσματικά» αλλά οι γείτονες τους, οι οποίοι επίσης διέθεταν εργοστάσια ή κολχόζ, συνήθως μπορούν να επιδείξουν μόνο «αποτελεσματικά» ερείπια, χωράφια καλυμμένα με χορτάρια και ναρκωμένο πληθυσμό.
Στην διακαώς λατινοαμερικανοποιημένη ανατολική Ευρώπη η Λευκορωσία μοιάζει κάπως με την Παραγουάη της εποχής του Χοσέ Γκασπάρ ντε Φρανσία και των κληρονόμων του από την οικογένεια Λόπεζ – όταν η χώρα αυτή διέφερε ριζικά στο φόντο των γειτόνων της, οι οποίοι είχαν τεθεί σε καθεστώς ημιαποικίας και αγορών κατανάλωσης για τις κυρίαρχες καπιταλιστικές μητροπόλεις.
Φυσικά θα ήταν αφελές να περιορίσουμε το λευκορωσικό φαινόμενο στη ζωηρή φιγούρα του Αλεξάντρ Γκριγκόριεβιτς Λουκασένκο. Επιπλέον κατά τους σοβιετικούς χρόνους η Λευκορωσία θεωρούνταν βασικό βιομηχανικό κέντρο και η εξάλειψη τη βιομηχανίας της συνάντησε την εχθρότητα όχι μόνο των ευρέων στρωμάτων του πληθυσμού του νέου κράτους αλλά και πολλών εκπροσώπων της γραφειοκρατίας του. Αυτοί ακριβώς ήθελαν να λάβουν μερίδιο από τις ενεργές παραγωγικές επιχειρήσεις και δεν επιθυμούσαν να ξεπουλήσουν τις μηχανές τους για άχρηστα μέταλλα, ανοίγοντας κατόπιν τούτου φτερά για τις Κανάριες Νήσους.»
Διαβάστε τη μετάφραση στην ιστοσελίδα του Συλλόγου Μαρξ. Σκέψης "Γ. Κορδάτος"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το σχόλιό σας θα δημοσιευτεί μόνο αν περιέχει το ονοματεπώνυμό σας και κατόπιν επιβεβαίωσής της ταυτότητάς σας. Αν είναι η πρώτη φορά που σχολιάζετε, παρακαλώ στείλτε μου και τα στοιχεία επικοινωνίας σας (πχ e-mail) με ένα e-mail.