Ένα σχέδιο Μάρσαλ για την Ουκρανία;

 του Michael Roberts

μετ. Αλέξανδρος Μπάρτζος 

επιμ . Διονύσης Περδίκης

 

“Μεταφράζουμε και αναδημοσιεύουμε το άρθρο A Marshall plan for Ukraine? από το ιστολόγιο του Michael Roberts, το οποίο αναφέρεται στο συνδυασμένο κόστος του πολέμου και της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας για τον ευρωατλαντικό ιμπεριαλισμό. Το άρθρο καταδεικνύει, κατά τη γνώμη μας, τα εξής:

• Το μέγεθος των δαπανών σε υποδομές που απαιτεί η καπιταλιστική παραγωγή και αναπαραγωγή στο σύγχρονο στάδιο του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού.
• Το πως συνδέεται το κόστος αυτός με τη στρατηγική των σημερινών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, και ειδικότερα με την εκτίμηση ότι είναι συμφερότερη η εξάρτηση τυπικά ανεξάρτητων κρατών από την αποικιοποίησή τους.
• Το ότι, επομένως, είναι έωλες οι εκτιμήσεις ότι η Ρωσία εμπλέκεται στον πόλεμο αυτόν μόνο, ή κυρίως, για να καταπιέσει εθνικά, προκειμένου να εκμεταλλευτεί οικονομικά, μέρος ή το όλον της Ουκρανίας, πόσο μάλλον ότι σκοπεύει να συνεχίσει μια τέτοια επεκτατική πολιτική κατακτήσεων και προσαρτήσεων και σε άλλες περιοχές της ανατολικής Ευρώπης “για να ανασυστήσει την τσαρική αυτοκρατορία”.
• Πόσο μάλλον όταν στο όποιο κόστος για την ανοικοδόμηση της “κατακτηθείσας” Ουκρανίας, θα πρέπει να προστεθεί το οικονομικό και πολιτικό κόστος της αποκοπής της από τις αγορές του δυτικού κόσμου, δηλ. τις μεγαλύτερες αγορές του κόσμου (υπενθυμίζουμε ότι η Ρωσία είναι κυρίως χώρα εξαγωγής εμπορευμάτων, όχι κεφαλαίων, και, μάλιστα, πρώτων υλών…).
• Το παραπάνω συμπέρασμα ενισχύεται ακόμη περισσότερο μετά τις πρόσφατες αποτυχίες του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού στη Συρία, το Ιράκ, και το Αφγανιστάν, όπου αποδείχθηκε ότι δεν είναι καθόλου εύκολη η επιβολή ενός πολιτικού καθεστώτος με τα όπλα, επί πληθυσμών και τοπικών εθνικισμών που είναι εχθρικοί. Αν αυτό ισχύει για χώρες χαμηλότερης ανάπτυξης, από τις οποίες ο ιμπεριαλισμός ευελπιστεί κυρίως να κερδίσει μέσω της εκμετάλλευσης των φυσικών τους πόρων, αντιλαμβανόμαστε πόσο πιο δύσκολο είναι για μια πολύ πιο ανεπτυγμένη ευρωπαϊκή χώρα, από την οποία ο – απώτερος – σκοπός δεν μπορεί παρά να είναι η εξαγωγή υπεραξίας μέσω υπερεκμετάλλευσης μιας σχετικά σύνθετης ή ειδικευμένης εργασιακής δύναμης στα πλαίσια λίγο-πολύ ανταγωνιστικών καπιταλιστικών παραγωγικών διαδικασιών (κατά το παράδειγμα του γερμανικού ιμπεριαλισμού σε μεγάλο μέρος της υπόλοιπης, πρώην σοσιαλιστικής, ανατολικής Ευρώπης). Κάτι τέτοιο απαιτεί μεγάλο βαθμό συναίνεσης στη στρατηγική του ιμπεριαλισμού, σαν αυτή, για παράδειγμα, που επιδεικνύει ο ελληνικός λαός, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες από την ένταξή μας στην ΕΕ και μετά, ο οποίος ανέχεται ή υποστηρίζει τη συμμετοχή της χώρας μας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ.

Τα οικονομικά στοιχεία και οι συλλογισμοί του αρθρογράφου υποστηρίζουν την άποψη ότι ο επιτιθέμενος δεν είναι η Ρωσία (και ας έχει πλέον τη στρατιωτική πρωτοβουλία), αλλά το ΝΑΤΟ, και το αντικείμενο του πολέμου δεν είναι η Ουκρανία, αλλά η τύχη της ίδιας της Ρωσίας, και αργότερα της Κίνας. Επομένως, ο “ανταγωνισμός” δεν είναι για τις “σφαίρες επιρροής” αντιπάλων “ιμπεριαλισμών”, αλλά για την υποταγή των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, είτε είναι σήμερα ιμπεριαλιστικές, είτε όχι, είτε είναι  “μεγάλες”, είτε “μικρές” “Δυνάμεις”. Αυτή είναι η ουσία της στρατηγικής της σημερινής συμμαχίας του αμερικανικού/αγγλοσαξωνικού, ευρωενωσιακού, και ιαπωνικού ιμπεριαλισμού, με ηγεμονική τη θέση των ΗΠΑ, φυσικά.”

Διονύσης Περδίκης

Διαβάστε το άρθρο στην ιστοσελίδα του Συλλόγου Μαρξ. Σκέψης "Γ. Κορδάτος"