Τί να κάνουμε; Αυτό που κάνουν οι Κομμουνιστές...

Καταγράφω παρακάτω κάποιες σκέψεις που στριφογυρνάνε στο μυαλό μου εδώ και καιρό σχετικά με τις προσωπικές στάσεις των κομμουνιστών της Ελλάδας στην εποχή της κρίσης, πολλοί από τους οποίους τυγχάνουν πρώην ή και νυν σύντροφοί μου, ενώ κάποιοι από αυτούς είναι και πολύ καλοί μου φίλοι. Αφορμή για την ανάρτηση αυτή αποτέλεσε η ανταλλαγή άρθρων πολεμικής μεταξύ του Εργατικού Αγώνα και της Νέας Σποράς, δηλ. δύο ιστοτόπων που απηχούν θέσεις μελών και φίλων του ΚΚΕ που διαφωνούν με τη σημερινή του γραμμή και ηγεσία, καθώς και το ερώτημα που τέθηκε σε πολλούς από αυτούς τους φίλους του ΚΚΕ για το τί να ψηφίσουν στις πρόσφατες εκλογές (δέστε και σχετικές επιστολές κριτικής στήριξης του ΚΚΕ στη Νέα Σπορά εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ). Στην πραγματικότητα όμως, το ερώτημα του "τί να κάνουμε" για ένα κόσμο που είτε είναι ακόμη μέλος του ΚΚΕ, είτε βρίσκεται εδώ και κάποια χρόνια στις παρυφές των γραμμών του, γίνεται επιτακτικό, δεδομένου του συνδυασμού της οξύτητας της καπιταλιστικής κρίσης στην Ελλάδα, η οποία επιβαρύνεται από την άκρως εξαρτημένη από τον ιμπεριαλισμό των ΕΕ και ΗΠΑ θέση της, με την ανεπάρκεια της σημερινή πολιτικής γραμμής και δράσης του ΚΚΕ, και του εργατικού-λαϊκού κινήματος γενικότερα. Η ανάρτηση αυτή γράφεται αμέσως μετά τις εκλογές. Έτσι, δεν μπορεί να "παρεξηγηθεί" από κανέναν ότι στοχεύει σε αυτές, ενώ τα όσα γράφονται παρακάτω μάλλον ενισχύονται από τα αποτελέσματά των εκλογών και την ερμηνεία τους (δείτε εδώ για σχετική ανάρτηση του υπογράφοντος, και εδώ κι εδώ για σχετική αρθρογραφία στον ιστότοπο του Συλλόγου "Γιάννης Κορδάτος").

1. Καταρχήν, πρέπει να ξεκινήσουμε όλοι από μια ειλικρινή, βαθειά και αυστηρή αυτοκριτική. Γνωρίζουμε ότι η τήρηση των προγραμματικών και καταστατικών αρχών ενός κομμουνιστικού κόμματος νέου τύπου και των αρχών του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, αλλά κυρίως η ενεργή συμμετοχή όλων των μελών του και φίλων του, καθενός από τη θέση του, είναι οι παράγοντες που διασφαλίζουν ότι ένα τέτοιο κόμμα δε θα παρεκλίνει και δε θα χάσει την επαφή του με τον εργαζόμενο λαό. Όλοι, λοιπόν, πρέπει να αναλάβουμε το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί, το οποίο φυσικά δεν είναι ίδιο για όλους, και να παραδεχτούμε ότι η σημερινή κατάσταση στο ΚΚΕ, και επομένως στο κομμουνιστικό κίνημα της χώρας μας γενικότερα, είναι αποτυχία ΌΛΩΝ μας. Υπάρχουν αυτοί που ενεργά προωθούν τις νέες κατευθύνσεις και ο ρόλος τους ελέγχεται ποικιλοτρόπως, αυτοί που φανατίζονται λόγω άγνοιας ή και επειδή τους βολεύει, αυτοί που βλέπανε που πάνε τα πράγματα εδώ και 10-15 χρόνια αλλά δε μιλούσανε, αυτοί που προτιμήσανε να σταθούν στην άκρη αμίλητοι, αυτοί που κάνανε τα στραβά μάτια και πήγανε με το ρεύμα, αυτοί που μιλήσανε σε κάποια στιγμή και από τότε έχουνε σιωπήσει, αυτοί που απαντάνε στο φραξιονισμό με φραξιονισμό, στην καταπάτηση των καταστατικών αρχών με τον ίδιο τρόπο κοκ Η αποτυχία αυτή απαιτεί να αναθεωρήσουμε τις στάσεις μας ως προς το κόμμα, την ηγεσία του, τις άλλες δυνάμεις και να αφήσουμε στην άκρη βεβαιότητες που μας οδήγησαν ως εδώ.
2. Κριτήριο της στάσης των κομμουνιστών πρέπει να είναι πώς καλύτερα θα βοηθήσουμε το λαό να οργανώσει καταρχήν την επιβίωσή του, αλλά και να τη συνδέσει με την αντεπίθεσή του, ώστε να βγει νικητής από την κρίση, με βελτιωμένη τη ζωή του και ενισχυμένη πολιτικά τη θέση του, με ανοιχτή την προοπτική του σοσιαλισμού. Αυτός είναι ο ρόλος του κομμουνιστή είτε ανήκει σε κάποιο κόμμα είτε όχι. Κομμουνιστής δεν είναι απλά αυτός που ασπάζεται/προπαγανδίζει την κομμουνιστική ιδεολογία, ούτε αυτός που στηρίζει-ψηφίζει ΚΚΕ ή κάποιο άλλο κομμουνιστικό κόμμα. Αν ο ίδιος άνθρωπος δεν πρωτοστατεί στους μικρούς και μεγάλους αγώνες στη δουλειά του, στη γειτονιά του, στην πόλη του, στη χώρα του, αν δεν είναι όχι μόνο από αυτούς που παρευρίσκονται στον αγώνα, αλλά από αυτούς που τον οργανώνουν και προσπαθούν να ηγηθούν ώστε να καθοδηγήσουν την εξέλιξη του, τότε δεν εκπληρώνει το ρόλο του. 
3. Κριτήριο δεν μπορεί να είναι η επιβίωση ή η ισχυροποίηση του ΚΚΕ (πόσω μάλλον της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, του ΝΑΡ, του ΚΚΕ μ-λ, του μ-λ ΚΚΕ, κοκ, κοκ...), ως αυτοσκοπός, χωρίς να αποδεικνύεται στην πράξη ότι αυτά τα κόμματα εξυπηρετούν τα καθήκοντα των κομμουνιστών. Σε αυτό το ζήτημα πλέον έχουμε αρκετή εμπειρία. Το ΚΚΕ από το 1996 δεν κατάφερε να σχηματίσει το κοινωνικοπολιτικό μέτωπο που είχε αποφασίσει, εκείνη τη λαϊκή συμμαχία που θα δημιουργούσε το ρεύμα της πραγματικής αλλαγής στην ελληνική κοινωνία σε αντίθεση με την ΕΕ και τα συμφέροντα των μονοπωλίων, σε αντίθεση με το ΝΑΤΟ και τον ιμπεριαλισμό, παρόλο που ανασυγκροτήθηκε με επιτυχία μετά την κρίση του 1990. Δεν κατάφερε να προετοιμάσει την εργατική τάξη και το λαό για την καπιταλιστική κρίση, παρόλο που "την είχε προβλέψει", δεν κατάφερε να προετοιμαστεί ούτε καν το ίδιο γι' αυτήν με αποτέλεσμα σήμερα να κινδυνευει η περιουσία του την οποία ξεπουλάει σε αντίθεση με τις αρχές του για το δημόσιο χαρακτήρα τέτοιων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), να αυτοακυρώνεται ο προπαγανδιστικός του μηχανισμός, να καταρρακώνεται το κύρος του λόγω των απολύσεων και ατομικών συμβάσεων εργασίας στο μηχανισμό του, αλλά και λόγω του δανείου που αναγκάστηκε να πάρει από τις τράπεζες αυτών των οποίων καλείται να ανατρέψει... Αλλά και στην ίδια την περίοδο της κρίσης, κι ενώ πλέον "έχει ανασυγκροτηθεί ο επαναστατικός του χαρακτήρας" σύμφωνα με τα γραπτά της ηγεσίας του, το ΚΚΕ δεν κατάφερε να συνδεθεί και να ηγηθεί των αυθόρμητων αγώνων του λαού στις πλατείες, στην Κερατέα, στις Σκουριές κ.α., οδήγησε στο αδιέξοδο το μεγαλύτερο αγώνα στον οποίο ηγήθηκε παρόλο τον ηρωισμό των απεργών (αλήθεια τί συμβαίνει σήμερα στους "νικηφόρους" χαλυβουργούς απεργούς και στο σωματείο τους;) και το κυριότερο απ' όλα: αυτοακύρωσε τη σημαντικότερη αιχμή της πολιτικής του, και τη μεγαλύτερη επιβεβαίωσή του μετατρέποντας το "έξω από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ" σε "έξω από την ΕΕ με λαϊκή εξουσία" (δηλ. όχι τώρα που καιγόμαστε μιας και τη ...σοσιαλιστική επανάσταση δεν μπορούμε να την προγραμματίσουμε όποτε θέλουμε εμείς), διότι διαφορετικά "μπορεί να είναι και χειρότερα για το λαό"... Άραγε ενίσχυσε και έδωσε διέξοδο το ΚΚΕ στους αγώνες του ελληνικού λαού τα τελευταία 4 χρόνια ή αντίθετα συνέβαλε στο να νικηθούν και να περιοριστεί το αποτέλεσμα τους στην ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε αξιωματική αντιπολίτευση;.. Μάλιστα, αποτελεί πρόκληση της ηγεσίας του ΚΚΕ προς το λαό η αρθρογραφία της την περίοδο γύρω από το 19ο Συνέδριο μετά τις βουλευτικές εκλογές  του 2012, όταν εμφάνιζε ως κεντρικό στόχο του συνεδρίου και καθήκον του κόμματος την "αντοχή", επιβίωση ή ισχυροποίηση του ΚΚΕ, κι όχι την αντιμετώπιση της κρίσης από το λαό. Τηρουμένων των αναλογιών, ο οπαδός και το μέλος του ΚΚΕ, έχει αρκετούς λόγους να είναι απογοητευμένος και να αποσύρει τη στήριξή του στο κόμμα αυτό, διότι δεν πέτυχε τους διακηρυγμένους στόχους του, ακριβώς όπως ο οπαδός πχ του ΠΑΣΟΚ κάνει το ίδιο, διότι ψήφισε κάποτε το "αύριο σοσιαλισμός" και το "έξω οι βάσεις του ΝΑΤΟ" και του προέκυψε η ...σημερινή του ζωή... Τα ίδια και χειρότερα, ίσως λόγω του κωμικοτραγικού τους χαρακτήρα, ισχύουν για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, το μεγαλύτερο κομμάτι της οποίας λειτουργεί σαν ένα μικρό ΚΚΕ, αυτοακυρώνοντας τη μετωπική της πολιτική. Το κυριότερο από όλα όμως είναι ότι τα κόμματα αυτά, και κυρίως το ΚΚΕ, ευθύνονται για την έλλειψη επαρκούς οργάνωσης στη βάση του κινήματος, στους χώρους εργασίας και στις γειτονιές, όταν τα σωματεία που ελέγχουν οι μεν δε στηρίζουν έμπρακτα και δε συντονίζουν τη δράση τους, με αυτά που ελέγχουν οι δε, όταν σε μια γειτονιά μπορεί να υπάρχουν 3 λαϊκές επιτροπές, μία του ΚΚΕ, μία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, και μία των αναρχικών.... Αν προσθέσουμε και το "φιλανθρωπικό" έργο της Χρυσής Αυγής και της εκκλησίας καταλαβαίνουμε γιατί δεν υπάρχει σήμερα το αντίστοιχο της οργάνωσης της Εθνικής Αλληλεγγύης της Κατοχής... Το κενό αυτό είναι, λοιπόν, που καλύπτει ο φασισμός της Χρυσής Αυγής με τις πλάτες της αστικής τάξης... 
4. Κριτήριο της δράσης των κομμουνιστών δεν μπορεί να είναι ούτε και η καταστροφή του ΚΚΕ. Κανείς δεν μπορει να παίζει το μάγειρα ή το μάντη του μέλλοντος και να εκτιμά ότι "το ΚΚΕ τελείωσε" ή "το ΚΚΕ το έχει βάλει στο χέρι η αστική τάξη". Το ΚΚΕ δεν είναι μόνο η ηγεσία του ή το σημερινό δυναμικό των μελών και στελεχών του. Το ΚΚΕ είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι που συνέδεσαν ή συνδέουν ακόμη τη ζωή τους στον έναν ή στον άλλο βαθμό με τους λαϊκούς αγώνες, μέσα ή δίπλα από της γραμμές του. Ο κόσμος αυτός προσμένει σε μια αλλαγή της σημερινής πολιτικής του γραμμής (η οποία έτσι κι αλλιώς είναι αντίθετη με τις πιο ένδοξες στιγμές της ιστορίας του...) και ελπίζει έστω και τώρα να ηγηθεί της αντεπίθεσης του λαού. Έτσι κι αλλιώς η ύπαρξη ισχυρού κομμουνιστικού κόμματος είναι όρος της νίκηφόρας αντεπίθεσης του λαού, και σήμερα, φαντάζει σε πολλούς πιο πιθανή μια αλλαγή της πολιτικής κατεύθυνσης του ΚΚΕ, παρά η δημιουργία ενός νέου κομμουνιστικού κόμματος.
5. Κριτήριο της στάσης των κομμουνιστών, όμως, δεν μπορεί να είναι ούτε η αλλαγή της πολιτικής γραμμής του ΚΚΕ και η διάσωσή του. Αγωνιστές, αριστεροί, κομμουνιστές, τίμιοι και λαϊκοί άνθρωποι υπάρχουν και σε άλλα κόμματα, υπάρχουν και στο ΣΥΡΙΖΑ και στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, υπήρχαν και στο ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος, ενώ υπάρχουν πλέον και πάρα πολλοί ανένταχτοι (ίσως αυτή τη στιγμή να αποτελούν και την πλειοψηφία...). Η ιστορία των αγώνων του λαού δεν είναι ιστορία μόνο του ΚΚΕ, παρόλο που αυτό πρωτοστάτησε, και ακόμη περισσότερο όχι μόνο του σημερινού ΚΚΕ που σε μεγάλο βαθμό αποκηρύσσει τις πολιτικές που οδήγησαν στους αγώνες αυτούς. Επιπλέον, στους κομμουνιστές δεν αρμόζει η αναμονή, όταν ο λαός υποφέρει και έχει φτάσει σε οριακό σημείο, όταν ο φασισμός αναδύεται ξανά. Στους κομμουνιστές δεν αρμόζει ούτε η σιωπή, ούτε το στρογγύλεμα της κριτικής και της αυτοκριτικής, ούτε ο φραξιονισμός, ούτε η ανώνυμη αρθρογραφία, ούτε η επίκληση ιστορικών στελεχών ως επιτροπής σωτηρίας... Κανένα κόμμα νέο τύπου, λενινιστικό-μαρξιστικό, δεν πρόκειται να προκύψει χωρίς βαθειά και ειλικρινή αυτοκριτική, χωρίς να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους για τα όσα έγιναν τα τελευταία χρόνια ή και παλιότερα, χωρίς να αποδοθούν οι ευθύνες του καθενός, χωρίς να διορθωθούν αδικίες, χωρίς να αποβληθούν από το σώμα του κομμουνιστικού κινήματος όσοι λειτούργησαν συνειδητά ενάντια σε αυτό, χωρίς να ξεκαθαρίσουν σκοτεινές πτυχές της διαχείρισης του ΚΚΕ με οσμή σκανδάλου, χωρίς να μάθουν όλα τα μέλη και φίλοι του κόμματος, κι όλος ο λαός, με γραπτά ντοκουμέντα μέσα από τις σελίδες του "Ριζοσπάστη", όσα γνωρίζουν ήδη οι επιχειρηματίες και οι τράπεζες με τους οποίους συναλλάσεται η ηγεσία του ΚΚΕ, ή τα δικαστήρια στα οποία προσφεύγει για τις πτωχεύσεις και τις απολύσεις... 

Συμπερασματικά: 

• Οι κομμουνιστές στην Ελλάδα έχουν μεγάλο ιστορικό χρέος, αλλά και αυξημένες δυνατότητες καθώς ζουν σε έναν από τους πιο αδύναμους κρίκους του σύγχρονου ιμπεριαλιστικού συστήματος που ταλανίζεται από ίσως τη μεγαλύτερη στην ιστορία καπιταλιστική κρίση. Αυτό που πρέπει να κάνουν είναι να ...φερθούν ως κομμουνιστές!
• Σήμερα δεν επιτρέπεται να υπάρχει γειτονιά/συνοικία/χωριό χωρίς μια λαϊκή επιτροπή, ή και εργασιακό σωματείο χωρίς την αντίστοιχη σωματειακή επιτροπή αγώνα, που θα φροντίζουν από το να μη λείπει τίποτα από το τραπέζι και τα φάρμακα καμίας οικογένειας, έως το να εμποδίζουν τις εξώσεις (που αναμένεται να αυξηθούν...) και τις διακοπές του ρεύματος, τις απολύσεις και τις ατομικές συμβάσεις εργασίες, το κλείσιμο του τοπικού σχολείου/κέντρου υγείας/νοσοκομείου κοκ Είναι ευθύνη των κομμουνιστών να πρωτοστατήσουν στη δημιουργία αυτών των επιτροπών εκεί που ζουν και εργάζονται, αλλά και στο συντονισμό τους στους αγώνες ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις (αλήθεια ποιά ήταν η συμμετοχή των κομμάτων της αριστεράς στο δημοψήφισμα για το νερό στη Θεσσαλονίκη; αγκάλιασαν την πρωτοβουλία αυτή; την μπόλιασαν πολιτικά με τη στρατηγική τους;...), στο ξεπούλημα του πλούτου της χώρας μας, ενάντια σε παλιά και νέα αντιλαϊκά και αντιδημοκρατικά μέτρα που υιοθετήθηκαν στον καιρό της κρίσης κοκ Είναι καιρός να ηχήσει ξανά στις γειτονιές της Ελλάδας η φωνή του λαού που κάποτε πήρε τη μορφή του "στοιχειωμένου" χωνιού του ΕΑΜ και σήμερα αναζητά επειγόντως τη σύγχρονη μορφή της... 
• Στις επιτροπές αυτές θα είμαστε με ανθρώπους που δε συμφωνούν ακόμα ή φοβούνται το να βγούμε από το Ευρώ, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, με ανθρώπους που δεν καταλαβαίνουν ή διαφωνούν με την "κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων", με ανθρώπους που δυσπιστούν λόγω της ήττας του σοσιαλισμού του 20ού αιώνα και λόγω της εμπειρίας των δημόσιων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, σε αυτές τις επιτροπές θα είμαστε και με ανθρώπους που μπορεί να μη θεωρούν καν τον εαυτό τους αριστερό... 
• Κάθε κομμουνιστής πρέπει να κρίνει εάν η συμμετοχή του στο κόμμα που βρίσκεται ευνοεί ή εμποδίζει αυτήν την επειγόντως απαραίτητη κοινωνική κίνηση. Είτε επιλέξει να εγκαταλείψει το κόμμα του και να "απειθαρχήσει" στην ηγεσία του, είτε αποφασίσει να προσπαθήσει να αλλάξει το κόμμα του "από μέσα" οφείλει να το πράξει ως κομμουνιστής: με παρρησία γνώμης, στα φανερά, χωρίς καμία αναμονή ή στρογγύλεμα της κριτικής και της αυτοκριτικής, χωρίς διάθεση να κρυφτεί τίποτα κάτω από το χαλί (πχ πόσα μέλη του ΚΚΕ ζήτησαν στην κομματική τους οργάνωση εξηγήσεις και να παρθούν μέτρα ενάντια στην παραβίαση των κανόνων της προσυνεδριακής διαδικασίας από μέλη του ΠΓ και της ΚΕ του κόμματος, τα οποία έγραψαν μετά τη λήξη του προσυνεδριακού διαλόγου άρθρα πολύ πάνω από το επιτρεπόμενο όριο λέξεων, στα οποία καταφέρονταν ονομαστικά -και συκοφαντικά...- ενάντια σε άλλα μέλη και στελέχη του κόμματος;...).
• Στα πλαίσια της παραπάνω σκιαγραφήσας κοινωνικής κίνησης θα συγκρουστούν οι απόψεις, οι μεταρρυθμιστικές και οι επαναστατικές, οι δεξιές και οι αριστερές, οι πατριωτικές και οι εθνικιστικές, οι διεθνιστικές και οι φασιστικές, οι ενωτικές και οι σεχταριστικές... Οι κομμουνιστές δε φοβούνται τις διαλεκτικές αντιθέσεις της πολιτικής, της κοινωνίας, της ζωής... Οι κομμουνιστές πιστεύουν στην επαναστατική δύναμη της αλήθειας και διακατέχονται από την επαναστατική αισιοδοξία ότι ο οργανωμένος και αγωνιζόμενος λαός μπορεί να προσεγγίσει αυτήν την αλήθεια... Η ζωή θα κρίνει αν η κοινωνική αυτή κίνηση θα "σώσει" ή θα "καταστρέψει" το ΚΚΕ, εάν θα ισχυροποιήσει ή θα εξαφανίσει την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, εάν θα κάνει κυβέρνηση το ΣΥΡΙΖΑ και εάν αυτό θα συμβεί για να "σώσει" τον ελληνικό λαό ή για να τον προδώσει, εάν θα βγούμε πρώτα από την ΕΕ και μετά από το Ευρώ ή ανάποδα, ή και αν πρώτα θα προκύψει μια "λαϊκή εξουσία"... Τα κόμματα θα "σωθούν" και θα μεγαλουργήσουν μόνο στη φωτιά του αγώνα και στην ανοιχτή διαλεκτική σύγκρουση των πολιτικών γραμμών, κι όχι με την αναμονή, τον πόλεμο χαρακωμάτων, τα διαδικτυακά κηρύγματα και κόντρες... Κανένα κόμμα δε σώζεται με τα "ψηφίζουμε ΚΚΕ για να αλλάξει" ή με τα "θέλουμε πίσω το κόμμα μας"...
• Ταυτόχρονα, επείγει η συμπόρευση των δυνάμεων που συμφωνούν με τη γενική κατεύθυνση μιας τέτοιας πολιτικής και κοινωνικής δράσης (δείτε ειδικότερα εδώ και εδώ). Η δημιουργία αντιιμπεριαλιστικού και αντιμονοπωλιακού κοινωνικοπολιτικού μετώπου, η δημιουργία μετώπου αριστερών/κομμουνιστικών δυνάμεων ή και η "σωτηρία" ή η "αναγέννηση" του κομμουνιστικού κόμματος/κινήματος είναι διαδικασίες διαλεκτικά δεμένες μεταξύ τους. Ωστόσο, όλες τους είναι αδύνατες χωρίς την κοινωνική κίνηση στη βάση του κινήματος (στο σωματείο, στη γειτονιά, στο σχολείο, στο πανεπιστήμιο κοκ), την οποία, φυσικά, ανατροφοδοτούν.

Ο χρόνος τρέχει γρήγορα. Οι κομμουνιστές δε διακατέχονται από "μικροαστική ανυπομονησία", ώστε να απογοητεύονται εύκολα και να κλείνονται σπίτι τους, αλλά ούτε και από χιλιαστική πίστη σε ένα μέλλοντικό σκοπό. Επίσης, δεν μπορούν να λειτουργούν ως χομπίστες του αριστερού πολιτικού ακτιβισμού και της ενδο-αριστερής ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης. Οι κομμουνιστές θέτουν βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους, έχουνε τακτική και στρατηγική, μετράνε καθημερινά ποσοτικά και ποιοτικά αποτελέσματα και προβληματίζονται όταν αυτά δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες. Σε καιρούς δε κρίσεων, σαν αυτήν που ζούμε σήμερα, οι κομμουνιστές απαιτούν άλματα στη δράση τους. Αν αυτά δεν έρχονται, αν η κρίση τελικά ξεπερνιέται υπέρ του κεφαλαίου και με άνοδο του φασισμού, η ευθύνη είναι πρώτα απ' όλα στους κομμουνιστές, στις οργανώσεις τους και στις ηγεσίες τους...