Σχόλιο στο άρθρο του Π. Παπακωνσταντίνου για τις "Γεωπολιτικές αντιθέσεις στο σύγχρονο ιμπεριαλισμό"

Ενδιαφέρον άρθρο του -πολύ καλού- συντρόφου Π. Παπακωνσταντίνου για τον ιμπεριαλισμό, αλλά δυστυχώς με μεγάλες αδυναμίες που δείχνουν μια δυσκολία να αναθεωρήσει ο συγγραφέας προηγούμενες απόψεις του και ιδεολογικές βάσεις που έχουν αποδειχτεί αναλυτικά ανεπαρκείς.


Ενδεικτικά (βλ. σχετικές αναφορές στο τέλος):


1. Σωστά καταγράφει σε μια ιστορική αναδρομή τις δυσκολίες της υπάρχουσας μαρξιστικής βιβλιογραφίας για την κατανόηση του ιμπεριαλισμού ως στάδιο της ιστορικής ανάπτυξης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, στη βάση της εργασιακής θεωρίας της αξίας. Και σωστά αναφέρει το έργο του Χ. Γκρόσμαν ως θεμελιώδες για μια τέτοια σύνδεση.


2. Στη συνέχεια, όμως, οι θετικές βιβλιογραφικές του αναφορές σταματάνε στο έργο των Ντ. Χάρβεϋ και Α. Καλλίνικου, οι οποίοι μάλλον λειτουργούνε απολογητικά για πλευρές του σύγχρονου ιμπεριαλισμού, όπως αυτές που σχετίζονται με την υπερεκμετάλλευση της εργασίας στις καταπιεζόμενες (και αναπτυσσόμενες) χώρες - πχ βλ. το ντιμπέιτ μεταξύ Τζον Σμιθ και Ντ. Χάρβεϋ, αλλά και τη γενικότερη κριτική μαρξιστών όπως ο Μ. Ρόμπερτς και ο δικός μας Σ. Μαυρουδέας στις αναθεωρητικές αντιλήψεις του Ντ. Χάρβεϋ.
Δείχνει ο συγγραφέας να αγνοεί -αδικαιολόγητα πλέον μετά και το τελευταίο συνέδριο του Ιστορικού υλισμού στο Λονδίνο, τον Νοέμβριο του 2019, και τη σχετική με τον Ιμπεριαλισμό συνεδρία του- την πρόσφατη βιβλιογραφία για τον ιμπεριαλισμό και την υπερεκμετάλλευση της εργασίας από συγγραφείς όπως ο Τζον Σμιθ και ο Άντι Χίγκινμπότομ, οι οποίοι προτείνουν ακριβώς αυτό: μια θεωρία για τον ιμπεριαλισμό που εκκινεί από την εργασιακή θεωρία της αξίας και την παραγωγή της υπεραξίας, δηλ. την καρδιά του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής.


3. Στην συνέχεια, και ενώ έχει αφήσει τρομερά κενά που να αφορούν στην ουσία του ιμπεριαλισμού, με αποτέλεσμα να μην μπορεί πρακτικά να ορίσει με σαφήνεια καμία από τις συναφείς έννοιες που έπονται λογικά σε μεταγενέστερα επίπεδα αφαίρεσης, επιστρέφει στις γνωστές προσωπικές του απόψεις που περιορίζονται στον ιμπεριαλισμό στις διεθνείς σχέσεις, προβαίνει σε χαρακτηρισμούς για διάφορους "ιμπεριαλισμούς" τους οποίους δεν κατονομάζει, για αντιδραστικούς εθνικισμούς τύπου "Πούτιν, Ορμπάν, Μόντι, Σι", όλοι μαζί σε μια ανάλυση "σαλάτα", και φυσικά, με μια φευγαλέα αναφορά στη νεφελώδη έννοια του "ολοκληρωτικού καπιταλισμού", χωρίς ουσιαστική (αυτο)κριτική, παρόλη την τρανταχτή της διάψευση στη σημερινή συγκυρία.

Διαβάστε το εν λόγω άρθρο του Πέτρου Παπακωνσταντίνου εδώ:

https://ppapacon.blogspot.com/2020/08/blog-post.html


Ντιμπέιτ Τζον Σμιθ - Ντ. Χάρβευ:

https://mronline.org/2017/08/26/a-critique-of-david-harveys-analysis-of-imperialism/

https://urpe.wordpress.com/2018/03/20/john-smiths-response-to-david-harvey-on-imperialism/


Σύνοψη της συνεδρίας για τον Ιμπεριαλισμό στο τελευταίο συνέδριο Ιστορικού Υλισμού στο Λονδίνο το Νοέμβρη του 2019 με συνδέσμους στις παρουσιάσεις των συμμετεχόντων (Δείτε και τα σχόλια από κάτω):

https://thenextrecession.wordpress.com/2019/11/14/hm2-the-economics-of-modern-imperialism/


Κριτική Σ. Μαυρουδέα στον Χάρβεϋ:

https://stavrosmavroudeas.wordpress.com/2020/06/02/%CE%BD%CF%84%CE%AD%CE%B9%CE%B2%CE%B9%CE%BD%CF%84-%CF%87%CE%AC%CF%81%CE%B2%CE%B5%CF%8A-%CE%BF-%CF%83%CF%8D%CE%B3%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CF%85/


Βασική βιβλιογραφία των Τζ. Σμιθ και Α. Χίγκινμπότομ και μερικές μεταφράσεις της στα ελληνικά μπορείτε να βρείτε στις αναφορές του παρακάτω κειμένου στο ιστολόγιό μου:

http://dionperd.blogspot.com/2018/11/blog-post.html