Η αντίφαση τακτικής και στρατηγικής ή για το πότε «δικαιώνονται» οι κομμουνιστές*

Υπάρχει μια αντικειμενική αντίφαση που διατρέχει κάθε κομμουνιστικό κόμμα, κάθε εργατικό επαναστατικό κίνημα που δρα σε μη επαναστατικές συνθήκες. Και αυτή η αντίφαση έγκειται στο γεγονός ότι ενώ το ΚΚ είναι κόμμα της επαναστατικής ανατροπής, δε δρα σε συνθήκες που ευνοούν την επαναστατική ανατροπή.

Θέση 64

Ο απολογισμός της ΚΕ διαπνέεται από μία τρανταχτή αντίφαση.

Από τη μια, ομολογείται η κακή επίδοση σε κάθε τομέα ελέγχου της δουλειάς ενός ΚΚ σε μη επαναστατικές συνθήκες.

Ø  Κόμμα: οργανωτική στασιμότητα/μείωση ή «καθυστέρηση» (Θ68).

Ø Εργατικό-λαϊκό κίνημα: περαιτέρω διάλυση και αποστράτευση αντί για ανασυγκρότηση και ριζοσπαστικοποίηση (Θ51).

Ø  Ιδεολογικο-πολιτική πάλη: Μας κυβερνάει ένας συνδυασμός οπορτουνισμού-σοσιαλφιλελευθερισμού (ΣΥΡΙΖΑ) και ακροδεξιάς (ΑΝΕΛ), μετά από δεκαετίες που το ΚΚΕ είχε καταφέρει να εκμηδενίσει ακόμη και την κοινοβουλευτική παρουσία του οπορτουνισμού του ΣΥΝ, και παρόλη την επικέντρωση του κόμματος στην ιδεολογική πάλη εναντίον του. Ισχυροποιείται η φασιστική-ρατσιστική ιδεολογία με διείσδυση στα εργατικά και λαϊκά στρώματα, και πλευρών της σε όλα τα αστικά κόμματα πέραν της ΧΑ. Αντιθέτως, το ΚΚΕ δεν επωφελήθηκε ούτε από την κατάρρευση του δικομματισμού, ούτε από τη διάψευση των προσδοκιών από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Ø  Πολιτικός ταξικός συσχετισμός: περνάει στο σύνολό της η αστική πολιτική για το ξεπέρασμα της κρίσης (μνημόνια κτλ), χωρίς την παραμικρή αποτελεσματική άμυνα, κι ενώ το ΚΚΕ δε θέτει καν κανένα σχετικό πολιτικό στόχο. Το εργατικό-λαϊκό κίνημα. αδυνατεί να παρέμβει, υπό την καθοδήγηση του ΚΚΕ, στις εξελίξεις με σκοπό την όξυνση των κυριότερων αντιθέσεων του συστήματος από την πλευρά των συμφερόντων του λαού (Θ43), μέσα από υλικές νίκες για το λαό, άρα και υλικές δυσκολίες για την αναπαραγωγή της αστικής τάξης, ώστε να κλονιστεί η εξουσία της, βελτιώνοντας τις πιθανότητες εμφάνισης επαναστατικής κατάστασης (ως αντικειμενικό, βέβαια, γεγονός), αλλά και τις υποκειμενικές συνθήκες για την επιτυχή έκβαση της επαναστατικής διαδικασίας.

Από την άλλη, η ΚΕ ισχυρίζεται ότι δικαιώνεται η πολιτική του κόμματος, η στρατηγική και η τακτική («γραμμή») του, διότι το ΚΚΕ «αντέχει», δηλ. συνεχίζει να υπάρχει διατηρώντας την ίδια πολιτική (ταυτολογία!), ή με αόριστες αναφορές σε κάποια άνοδο της πολιτικής του επιρροής! Μάλιστα, αποδίδονται όλες οι παραπάνω αποτυχίες, είτε στις αντικειμενικές δυσκολίες (διεθνής συσχετισμός, κατάσταση του ΚΚ, συνέπειες κρίσης), είτε στις υποκειμενικές αδυναμίες του κόμματος στην εφαρμογή της πολιτικής. Ωστόσο, η καπιταλιστική κρίση είναι ευνοϊκή περίοδος για την ανάπτυξη της πολιτικής ενός ΚΚ, οι αντικειμενικές συνθήκες μόνο χειρότερες μπορούν να γίνουν από μόνες τους, ενώ οι υποκειμενικές αδυναμίες του κόμματος δεν μπορούν να εξηγήσουν τα πάντα, ούτε είναι σαφές το πώς θα βελτιωθούν, όταν η κατάσταση της εργατικής τάξης και του κινήματός της (ως τροφοδοτών του κόμματος) δυσχεραίνει συνεχώς.

Στην πραγματικότητα το ΚΚΕ αδυνατεί να επιλύσει με μια πραγματικά επαναστατική τακτική την αντίφαση (που σωστά εντοπίζει η ΚΕ, Θ64) της δράσης ενός επαναστατικού κόμματος σε μη επαναστατικές συνθήκες:

Ø Υποτιμάται συστηματικά το βάθος της κρίσης και των καθηκόντων που απορρέουν από αυτή (Θ22).

Ø  Δεν εξετάζεται καθόλου η διείσδυση, έως και επικράτηση πλέον, του ξένου κεφαλαίου στη διαδικασία της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης (Θ21). Υποτιμώνται ή διαστρεβλώνονται οι συνέπειες για την ελληνική αστική τάξη (ιμπεριαλιστική ενδυνάμωση, ή, αντιθέτως, εξάρτηση και ομολογημένη αδυναμία διαχείρισης της κρίσης της εθνικής οικονομίας;), και για τη ζωή του λαού (ποιος ελέγχει την οικονομία και με τι σχέδιο; υπάρχει ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση του ελληνικού λαού από το ξένο κεφάλαιο;).

Ø  Υποτιμώνται τα καθήκοντα υπεράσπισης αστικο-δημοκρατικών δικαιωμάτων του λαού, ακόμη και όταν δεν δύναται ιστορικά να διεκδικήσει άμεσα την εξουσία. Δικαιούται ο λαός να ελέγχει αυτός τους εκπροσώπους του, και όχι τεχνοκράτες ξένων κυβερνήσεων; Αν υπάρξει ανοιχτή φασιστική δικτατορία θα πρέπει να αντισταθούμε; Αν δεχτούμε ιμπεριαλιστική επέμβαση, είτε απευθείας (ΝΑΤΟ, Ευρωστρατός) είτε μέσω του Τουρκικού εθνικισμού, θα πολεμήσουν οι κομμουνιστές μέσα από τον αστικό στρατό, παράλληλα με την ανεξάρτητη πολιτική παρέμβασή τους; Η ΚΕ είτε δεν ασχολείται (μνημόνια και επιτήρηση), είτε διατυπώνει ασαφείς θέσεις (Θ44).

Ø  Υποτίμηση της αναγκαιότητας ενός αντιιμπεριαλιστικού κινήματος ειρήνης και αποτροπής ενός νέου (θερμοπυρηνικού;) ιμπεριαλιστικού πολέμου.

Ø  Πώς γίνεται να χτιστεί οποιαδήποτε συμμαχία με μη επαναστατικά στρώματα της κοινωνίας (αυταπασχολουμένους, μικροαστούς ή και μεσαία· Θ46,56) σε ΜΗ επαναστατικές συνθήκες, αν προσεγγίζονται στο ΚΙΝΗΜΑ όχι στη βάση συγκεκριμένων α-α στόχων, αλλά με τη στρατηγική του ΚΚΕ για την εξουσία (επανάσταση, κοινωνικοποίηση κοκ);

Ø  Μπορεί να ανασυγκροτηθεί ακόμη και το εργατικό κίνημα με τέτοιες θεωρήσεις για την «πολιτικοποίηση» των σωματείων (Θ66) που οδηγούν στο χαρακτηρισμό τους ως «(μη) ταξικά» ανάλογα με το αν υπερισχύει το πλαίσιο του ΠΑΜΕ με τη στρατηγική του ΚΚΕ;

Ø  Γιατί αντί να οξύνει την πάλη το ΚΚΕ μετά από την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση και την κωλοτούμπα του, έχει αντίθετα αμβλύνει τις αιχμές (π.χ. από το κάψιμο των χαρατσιών έχουμε πάει στην αποχή από το κίνημα ματαίωσης των πλειστηριασμών);

Ø  Κυρίως: γιατί από τη θεώρηση της εξόδου από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ ως τα κατεξοχήν αιτήματα κρίκους (με την έννοια της Θ43), να καταλήγει στο τσουβάλιασμα από ΑΝΤΑΡΣΥΑ μέχρι ΧΑ ως «ευρωσκεπτικιστές», έναν αντι-επιστημονικό αστικό όρο που ποτέ δε χρησιμοποίησε το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα; Σήμερα, ένα μεγάλο κόμματι του λαού (τείνει να γίνει πλειοψηφικό) είναι πρόθυμο να συγκρουστεί με την ΕΕ για να αποδεσμεύσει τη χώρα, αλλά δεν έχει καν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Το ΚΚΕ δεν εμφανίζει καμία σχετική πολιτική πρωτοβουλία σε ΜΗ επαναστατικές συνθήκες, διότι το θεωρεί από αδιάφορο μέχρι και καταστροφικό για το λαό.

Στα παραπάνω συμβάλλει η έλλειψη επιστημονικών (εμπειρικών και θεωρητικών) μελετών για την οικονομία και την κοινωνικο-ταξική διάρθρωση της χώρας, τη σύγχρονη εργατική τάξη, το σημερινό παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα (το ΚΜΕ δε λειτουργεί, ελάχιστες νέες εκδόσεις της Σύγχρονης Εποχής, κάκιστες σχέσεις με την επιστημονική κοινότητα). Πέραν από περιορισμένη αρθρογραφία στην ΚΟΜΕΠ, η πολιτική φαίνεται να χαράσσεται μόνο στη βάση της συλλογικής κομματικής εμπειρίας, καθώς και της εργαλειακής χρήσης της αναθεώρησης της ιστορίας του ΚΚ (πχ νέος Τόμος Α’ ιστορίας ΚΚΕ).

Η ΚΕ θεωρεί ότι δικαιώνεται για τις θέσεις της διότι η πολιτική της «αντέχει». Μπορούν, όμως, οι κομμουνιστές να «δικαιώνονται» όταν ο λαός εξαθλιώνεται υλικά και ηθικά, και μάλιστα να καλούνται από την ΚΕ να μη «λυγίσουν» στις εκκλήσεις του λαού για «άμεσες λύσεις» επιβίωσης; Πώς μπορεί ένα ΚΚ να «ατσαλώνεται» «εντός» ενός τέτοιου λαού; Μόνο εάν αδυνάτιζαν οι ιστορικοί δεσμοί του ΚΚΕ με το λαό, και στεκόταν αυτό, ακμαίο μεν με τα κριτήρια της ΚΕ, αλλά «έξω» ή ακόμη και «απέναντι» από αυτόν. Αν καταλήξει εκεί το ΚΚΕ, όχι μόνο δε θα «ατσαλωθεί», αλλά δε θα μπορεί ούτε να οξύνει την κρίση της αστικής τάξης, ούτε να αναδειχθεί στον καθοδηγητή του λαού προς μια νικηφόρα επαναστατική διαδικασία, σε τυχόν ξέσπασμα επαναστατικών συνθηκών.

*Το παρόν άρθρο γράφτηκε προσπαθώντας να τηρήσει τους κανόνες του προσυνεδριακού διαλόγου για το 20ό συνέδριο του ΚΚΕ. Οπότε, παρακαλείται ο αναγνώστης να συγχωρέσει μια κάποια δυσκολία στην ανάγνωση του κειμένου, λόγω της πυκνής και τηλεγραφικής μορφής του.