Σε αυτήν την ανάρτηση θα καταπιαστώ με το φαινόμενο της άκριτης -θρησκευτικού τύπου- στήριξης "στο Κόμμα" και του χυδαίου τρόπου δήθεν "υπεράσπισής του" από τους "εχθρούς" του, που χαρακτηρίζει κομμάτι (ελπίζω μειοψηφικό) του κόσμου του ΚΚΕ, μελών και οπαδών ή "φίλων" του. Την εμπειρία της απρόσωπης διαδικτυακής μορφής του φαινομένου αυτού που, κατά συντριπτική πλειοψηφία, συνοδεύεται και από τη δειλία της ανωνυμίας, μπορεί να τη γευτεί ο αναγνώστης σε αυτήν τη συζήτηση στο ιστολόγιο Σφυροδρέπανο. (Μάλιστα αν κάνει μια βόλτα σε άλλα σχετικά ιστολόγια θα δει κάποιους τύπους που σχολιάζουν με ελάχιστο χρόνο απόκρισης, σχεδόν όλη τη μέρα, σαν να είχαν αναλάβει επαγγελματικά αυτή τη δουλειά...)
Αντίθετα, η παρούσα ανάρτηση γίνεται με αφορμή μια προσωπική και επώνυμη συζήτηση στο facebook με τον Γιώργο Σιαμέτη (ΓΣ), παλιό γνωστό μου από την ΚΝΕ στη Θεσσαλονίκη, το δημόσιο κομμάτι της οποίας μπορείτε να δείτε παρακάτω στις εικόνες. Ακολούθησε ένα ιδιωτικό μήνυμα εκ μέρους του, κατά τη γνώμη μου χυδαίο, το οποίο δε θα δημοσιεύσω προς το παρόν, σεβόμενος το γεγονός ότι δεν αναρτήθηκε δημόσια από τον ίδιο. Θα αναφέρω μόνο περιληπτικά τις βασικές αντιλήψεις που σκιαγραφούνται. Κυρίως πρόκειται για την αντίληψη που ταυτίζει τη δημόσια πολιτική κριτική στο ΚΚΕ, ή και την πολεμική προς τη γραμμή του, με συνειδητά εχθρική πράξη η οποία μετατρέπει αυτόν που εκφράζει την κριτική αυτή σε "συνειδητό εχθρό" του κόμματος. Επίσης διαφαίνεται μια αντίληψη ενάντια στη "διανόηση" και υπέρ των ....οικοδόμων (!), σαν να βρίσκονται σε αντιπαράθεση. Στο τέλος, ο ΓΣ αποφασίζει να με "μπλοκάρει" ως "προδότη", ώστε να μην μπορώ καν να του απαντήσω και να υπερασπιστώ τον εαυτό μου, τελειώνοντας με αυτόν τον τρόπο μια συζήτηση που ο ίδιος ξεκίνησε με ένα μάλλον επιθετικό ή και ειρωνικό σχόλιο σε δική μου ανάρτηση! Επιλέγω να ασχοληθώ με αυτό το γεγονός για δύο λόγους. Πρώτον, διότι όποιος φέρεται άνανδρα και ανόητα καλό είναι να εκτίθεται γι' αυτό, ώστε να υπάρχει και μία περίπτωση στο μέλλον να κάνει την αυτοκριτική του. Οι ανώνυμοι συκοφάντες του διαδικτύου, άλλωστε, γι' αυτό ακριβώς επιλέγουν την ανωνυμία: για να αποφύγουν την έκθεση και το να λογοδοτήσουν στην εργατική τάξη και στο κόσμο του ΚΚΕ, θυμίζοντας, κατ' αναλογία, τους κουκουλοφόρους δοσίλογους στην Κατοχή που φορούσαν κουκούλες για να προστατευτούν από την τοπική κοινωνία, την οποία διατείνονταν ότι εξυπηρετούσαν με τις πράξεις τους... (Εννοείται ότι ο ΓΣ δεν είναι σε αυτήν την κατηγορία καθώς μου μίλησε ονομαστικά και προσωπικά). Δεύτερον, διότι έχει μια αξία να σχολιάσει κανείς τη συμπεριφορά και τις αντιλήψεις αυτές, από την άποψη του συνεπειών τους για το ΚΚΕ και για την εργατική τάξη.
Ας δούμε λοιπόν ποιός είναι "εχθρός" (και μάλιστα "συνειδητός") του κόμματος και πώς πρέπει να γίνεται η κριτική σε ένα κομμουνιστικό κόμμα...
Το κομμουνιστικό κόμμα οφείλει να αγωνίζεται για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των υπόλοιπων λαϊκών στρωμάτων και να σκοπεύει να φέρει την τάξη αυτήν στην εξουσία. Για μένα "συνειδητός εχθρός" του κόμματος είναι αυτός που συνειδητά εναντιώνεται στους σκοπούς αυτούς και γι' αυτό επιδιώκει πλήγματα στο κόμμα αυτό. Αντίθετα, όποιος διαφωνεί με τη στρατηγική, την τακτική ή και την πολιτική πρακτική του κόμματος, αλλά πιστεύει ότι το κάνει από τη σκοπιά υπεράσπισης του χαρακτήρα του και εξυπηρέτησης των σκοπών του, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως "συνειδητός εχθρός", αλλά ως πολιτικός αντίπαλος. Αυτό ισχύει ακόμη και αν η πολιτική κριτική είναι δημόσια και οδηγεί σε αποδυνάμωση του κόμματος (με την έννοια της πολιτικής του επιρροής), καθώς η αποδυνάμωση αυτή, ειδικά όταν συνοδεύεται από ισχυροποίηση μιας ανταγωνιστικής πολιτικής που είναι προς το συμφέρον των σκοπών του κόμματος, εξυπηρετεί τους σκοπούς αυτούς, δηλ. τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Από την άλλη, μπορεί κάποιος με τη συμπεριφορά του όντως να βλάπτει το κόμμα και τους σκοπούς του, παρόλο που δε σκοπεύει σε κάτι τέτοιο. Αυτός δεν είναι "συνειδητός" ως προς το αποτέλεσμα των πράξεών του, οπότε ακόμη και αν θα τον χαρακτηρίζαμε ως "εχθρό" του κόμματος, δε θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε και "συνειδητό". Αυτοί που χαρακτηρίζουν συνειδητούς εχθρούς όσους κριτικάρουν δημόσια το ΚΚΕ, συνήθως απλά δαιμονοποιούν το φορέα των απόψεων για να μη χρειαστεί να αναμετρηθούν τίμια με τις απόψεις που εκφέρει ή, άλλες φορές, συγχέουν το συγκεκριμένο μηχανισμό του κόμματος μιας δεδομένης ιστορικής στιγμής και τις πολιτικές του επιλογές, με την εξυπηρέτηση των σκοπών του... Με άλλα λόγια, αν το ΚΚΕ είναι αυτό που πρέπει να είναι και η πολιτική του σωστή, το να την κριτικάρεις όντως έρχεται σε αντίθεση με τους σκοπούς του (αν και ούτε σε αυτή την περίπτωση δεν είσαι "συνειδητός εχθρός" του). Τί γίνεται όμως αν το ΚΚΕ έχει πολιτική βλαπτική για τα συμφέροντα του λαού, όπως πχ το ΚΚΣΕ της περεστρόικας για να αναφέρουμε μόνο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα;
Είναι γεγονός, βέβαια, ότι ένα κομμουνιστικό κόμμα λειτουργεί σε ένα πολύ αρνητικό περιβάλλον δημόσιου λόγου, καθώς όλοι οι ιδεολογικοί μηχανισμοί της αστικής τάξης προσπαθούν να το βλάψουν ή να το χειραγωγήσουν. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που ένα τέτοιο κόμμα πρέπει να επιδεικνύει ενότητα στη δράση και στην πολιτική του έκφραση, κάτι που διασφαλίζεται από το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό και την κομματική πειθαρχία στην εσωτερική του λειτουργία. Είναι πολλές φορές εύκολο ολίσθημα, όμως, το παρακάτω σκεπτικό: "ναι μεν αυτή είναι η άποψή σου, αλλά αν την πεις δημόσια (όταν είσαι εκτός του κόμματος ή στους δημόσιους διαλόγους του κόμματος, πχ στους προσυνεδριακούς) ή αν την πεις μπροστά σε άπειρα μέλη του κόμματος, ή σε μέλη που καθοδηγείς (όταν είσαι μέλος), βλάπτεις το κόμμα, διότι προσφέρεις όπλα στους μηχανισμούς της αστικής τάξης". Έχω δει το σκεπτικό αυτό της αυτολογοκρισίας να φτάνει ως και στην υπερψήφιση κομματικών αποφάσεων, ακόμη και του προγράμματος του ΚΚΕ, από μέλη ή στελέχη του τα οποία είχαν σοβαρές ή και συνολικές διαφωνίες. Μάλιστα, το σκεπτικό αυτό το καλλιεργεί συστηματικά η καθοδήγηση του ΚΚΕ (πχ βλ. τις συστάσεις στον Μπογιόπουλο για το πώς να γράφει τη διαφωνία του στον προσυνεδριακό διάλογο...). Αυτή η λογική βλάπτει το ΚΚΕ και τους σκοπούς του αφού αντιτίθεται στις αρχές της δημοκρατίας (το άλλο δίπολο του συγκεντρωτισμού στη διαλεκτική ενότητα του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού) και της ανοιχτής ιδεολογικοπολιτικής αντιπαράθεσης, τόσο μέσα στο κόμμα, όσο και μέσα στην εργατική τάξη και το λαό. Τα ιδεολογικοπολιτικά προβλήματα του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος δεν μπορούν να μείνουν κρυφά από την αστική τάξη, ενώ το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα, και το ΚΚΕ ειδικότερα, μόνο να κερδίσουν έχουν από την ανοιχτή, διαλεκτική, και επομένως και δημιουργική σύγκρουση των διαφορετικών απόψεων.
Όταν, δε, φτάνει κάποιος να χαρακτηρίζει τον άλλον "προδότη" μόνο και μόνο λόγω της δημόσιας, έστω και οξείας, κριτικής στο ΚΚΕ, τότε πλέον αυτός έχει πλήρη σύγχυση του τι ωφελεί και τί όχι το κόμμα και τους σκοπούς του. Στην ουσία η στάση αυτή είναι περισσότερο συναισθηματική παρά ορθολογική. Αυτός που φέρεται έτσι πιστεύει ότι προστατεύει το κόμμα, αλλά στην πραγματικότητα το βλάπτει με ποικίλους τρόπους και κυρίως προστατεύει μόνο το συγκεκριμένο κομματικό μηχανισμό (ούτε καν την πολιτική γραμμή όπως θα δούμε παρακάτω). Αυτή η άλογη συμπεριφορά όπου η δημόσια κριτική στο "κονκλάβιο" της ΚΕ του ΚΚΕ χαρακτηρίζεται ως προδοτική πράξη που αξίζει την περιφρόνηση, αρμόζει μάλλον σε σεχταριστικού τύπου θρησκευτικές οργανώσεις, παρά σε κόμματα, πόσο μάλλον σε κομμουνιστικά. Όσοι συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο μάλλον δεν μπορούν να αναμετρηθούν με τις συναισθηματικές και κοινωνικές συνέπειες του να έρθουν σε αντιπαράθεση με το "κόμμα". Πολλές φορές γίνεται αναφορά σε περιπτώσεις σαν του Πλουμπίδη, ο οποίος ποτέ δεν καταφέρθηκε εναντίον του κόμματος, αν και αυτό τον αδίκησε κατάφωρα, χαρακτηρίζοντάς τον ως προδότη, καθώς αυτός οδηγούνταν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Η σύγκριση με τη σημερινή κατάσταση παραγνωρίζει αρκετούς παράγοντες, πέρα φυσικά από το ότι κανένας από εμάς δεν έχει το ανάστημα ενός Πλουμπίδη! Καταρχήν, ο Πλουμπίδης, ναι μεν δεν καταφέρθηκε ενάντια στο ΚΚΕ, αλλά υπερασπίστηκε τον εαυτό του και την "αλήθεια" του. Δεύτερον, σε καμία περίπτωση οι εποχές δεν είναι ίδιες. Η ηγεσία του ΚΚΕ έκανε εκείνο το λάθος σε μια εποχή διώξεων, παρανομίας, φυλακών, εξορίας, τα οποία είχαν προκαλέσει πολύ γερό χτύπημα στον κομματικό μηχανισμό. Σήμερα, το ΚΚΕ έχει μια ηγεσία που, όχι μόνο δεν βρίσκεται στις φυλακές και στην εξορία, αλλά, επιπλέον, είναι ως επί το πλείστον επαγγελματική, δρα στη νομιμότητα, επικεφαλής ενός οργανωμένου κομματικού μηχανισμού σε κάποιο βαθμό επίσης επαγγελματικού, και που έχει την άνεση να είναι ιδιοκτήτης επιχειρήσεων, να συνδιαλλάσσεται ως τέτοιος με καπιταλιστές και με δικαστικές και άλλες αρχές του αστικού κράτους, μέχρι και να δανείζεται από τις τράπεζες αυτών που καλείται να ανατρέψει για να χρηματοδοτήσει τη δράση του. Μια τέτοια ηγεσία δεν έχει ελαφρυντικά όταν αποκαλεί κάποιον προδότη λόγω της διαφωνίας του, ενώ αποτελεί ένα ενδιαφέρον ερώτημα ποιά ακριβώς είναι τα κίνητρά της για μια τέτοια συμπεριφορά.
Μια άλλη παράμετρος του προβλήματος είναι ότι ένας λόγος που βρίθει "ηθικοπλαστικών" χαρακτηρισμών αντί για πολιτικά επιχειρήματα, που επιτίθεται και αποδίδει προθέσεις στον συνομιλητή και, εν τέλει, αποφεύγει τον πολιτικό διάλογο όπως ο διάολος το λιβάνι, δεν πείθει. Η πειθάρχηση αντί για την πειθώ μέσα στο κόμμα οδηγεί στο φραξιονισμό κι όχι στην ιδεολογικοπολιτική ενότητα (όπως η παρούσα κρίση στο ΚΚΕ αποδεικνύει), ενώ η συμπεριφορά αυτή δημοσίως ή προς υποστηρικτές/επικριτές του κόμματος δημιουργεί παντού εχθρούς (που δεν είναι ταξικοί...), και είναι απωθητική ακόμη και για τον απλό παρατηρητή. Πόσω μάλλον που ζούμε σε εποχές που η εργασία γίνεται όλο και πιο διανοητική, οι εργασιακές σχέσεις όλο και πιο διαφοροποιημένες ακόμη και σε επιχειρήσεις με μεγάλο αριθμό εργαζομένων, οι τεχνολογίες επικοινωνίας αναπτύσσονται ραγδαία και ο ιδεολογικός μηχανισμός της αστικής τάξης επενδύει σε μεγάλο βαθμό στην καλλιέργεια του ατομισμού. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, υπάρχει μεγάλη ποικιλία στις πολιτικές συνειδήσεις στις τάξεις των εργατών και του λαού γενικότερα, κάθε προσωπικότητα νιώθει έντονα την ανάγκη να εκφράζεται ελεύθερα και να δρα συνειδητά, πιο πολύ από ότι στο παρελθόν. Επομένως, τακτικές πίεσης προκειμένου να επιτευχθεί η αυτολογοκρισία, τακτικές "ηθικής ποινικοποίησης" των απόψεων, είναι άκρως απωθητικές, ειδικά για τη νεολαία, και καθόλου πειστικές.
Συμπερασματικά, η δημόσια πολιτική κριτική στο ΚΚΕ, ακόμη και η πιο οξεία, δεν αποτελεί "εχθρική πράξη". Αντίθετα, το ΚΚΕ βλάπτεται από τακτικές ηθικής ποινικοποίησης των διαφορετικών απόψεων που σκοπεύουν στην αυτολογοκρισία, στην πειθάρχηση αντί για την πειθώ, στο σεχταρισμό (θρησκευτικού τύπου), ενώ είναι άκρως αναποτελεσματικές για το στόχο της ιδεολογικοπολιτικής ενότητας του κόμματος και δεν πείθουν, παρά, μάλλον, απωθούν το λαό. "Συνειδητοί εχθροί" του κόμματος είναι μόνο αυτοί που εσκεμμένα επιλέγουν τέτοιες συμπεριφορές και τακτικές ενώ γνωρίζουν τις συνέπειές τους για το κόμμα και του σκοπούς του. Τέτοιοι υπάρχει περίπτωση να βρίσκονται μόνο στην ηγεσία του ΚΚΕ...
Όσον αφορά την προσωπική μου στάση, έχω ξεκαθαρίσει τα εξής από τη στιγμή που διαγράφηκα από το ΚΚΕ: Καταρχήν εκτιμώ ότι η διαγραφή μου έγινε ακριβώς για να μην εκφράζω τη διαφωνία μου στα όργανά του, για να απομονωθώ από το υπόλοιπο κομματικό σώμα, και, κατόπιν, να δαιμονοποιηθώ ως "εχθρός", εφόσον δεν αυτολογοκρινόμουν, αλλά συνέχιζα δημόσια την ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ. Παρόλα αυτά δεν ανακοίνωσα δημοσίως τις ακριβείς περιστάσεις της διαγραφής, ακριβώς για να προστατεύσω σε κάποιον βαθμό το κύρος του ΚΚΕ από τις απαράδεκτες πράξεις τοπικών στελεχών του. Αυτό δεν ισχύει όμως ως προς μέλη και φίλους του ΚΚΕ που γνωρίζω προσωπικά, οι οποίοι πρέπει να γνωρίζουν τί συμβαίνει σε αυτό, και ανάλογα να καθορίσουν τη στάση τους (σημειώνω ότι αυτό δεν είναι κουτσομπολιό, καθώς είναι γνωστή η τακτική της καθοδήγησης του ΚΚΕ να "ενημερώνει" μονομερώς τα μέλη του για τη δική της εκδοχή για τα γεγονότα...). Δεύτερον, από την πρώτη στιγμή δήλωσα ότι θα συμμετέχω στους αγώνες του λαού μας σε κοινή δράση μεν, αλλά ασκώντας ανοιχτή πολιτική κριτική, με αγωνιστές από όλα τα κόμματα, εφόσον έχουμε κοινούς σκοπούς, ανάμεσά τους και με το ΚΚΕ. Έτσι, πχ μερικές αναρτήσεις πιο κάτω από αυτήν που προκάλεσε την παρέμβαση του ΓΣ, υπήρχε άρθρο που εξέταζε τις τραγικές ομοιότητες της προτεινόμενης πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ με την κυβερνητική... Λίγο πιο πέρα, άλλο που έκανε κριτική στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ για την αντιμετωπική της πολιτική κοκ... Τρίτον, επιθέσεις σαν αυτή του ΓΣ δεν πρόκειται να έχουν σε μένα το αποτέλεσμα της αυτολογοκρισίας. Αντίθετα, για όσο πιστεύω ότι το ΚΚΕ βλάπτει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και του λαού με πολιτικές σας αυτές που περιγράφονται στη συζήτηση στο facebook παραπάνω, να είναι σίγουροι, τόσο οι κάθε είδους "φίλοι" όσο και οι "εχθροί" του, ότι θα τις διατυπώνω δημόσια με την παρρησία και μαχητικότητα που το ίδιο το ΚΚΕ και η ΚΝΕ μου δίδαξαν.
Τέλος, χρειάζεται και ένα μικρό σχόλιο η αντίληψη υποτίμησης προς τους διανοούμενους που διαφαίνεται στο μήνυμα του ΓΣ. Καταρχήν, όπως είδαμε παραπάνω, διανοητική εργασία κάνει πλέον ένα πολύ μεγάλο, αν όχι και πλειοψηφικό, κομμάτι της εργατικής τάξης και του λαού... Άρα, δεν ξέρω ενάντια σε ποιόν στρέφεται ο συναγωνιστής... Επιπλέον, δεν ξέρω ποιά θα ήταν η τύχη ενός Γληνού ή ενός Κορδάτου, αν η συγκεκριμένη αντίληψη ήταν και αντίληψη του ΚΚΕ ιστορικά. Ίσως, πάντως, να εξηγεί σε κάποιον βαθμό τη θεωρητική ένδεια της ηγεσίας του ΚΚΕ σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, φαντάζει κωμικό να είναι φορέας τέτοιων αντιλήψεων ένας απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών (ακόμη και αν απασχολείται ως οικοδόμος πλέον, αν κυριολεκτούσε στην αναφορά του για ενασχόλησή του με τις "ταβανόπροκες"...). Εγώ από την πλευρά μου του εύχομαι "καλά μυαλά", και για να ενισχύσω αυτή μου την ευχή παραθέτω ηλεκτρονικό σύνδεσμο στην μπροσούρα του Γληνού για το ΕΑΜ. Ένα παράδειγμα από μια εποχή που το ΚΚΕ μπορούσε να έλκει και να εμπνέει τους διανοούμενους, έτσι ώστε να εκφέρουν έναν λόγο που έμοιαζε να βγαίνει μέσα από την ψυχή του λαού. Ελπίζω να μου επιτρέψει ο ΓΣ να δημοσιοποιήσω το προσωπικό του μήνυμα προς εμένα, ώστε να κάνει ο καλόπιστος αναγνώστης τη σύγκριση με το λόγο των σημερινών "φίλων" του ΚΚΕ...
Αντίθετα, η παρούσα ανάρτηση γίνεται με αφορμή μια προσωπική και επώνυμη συζήτηση στο facebook με τον Γιώργο Σιαμέτη (ΓΣ), παλιό γνωστό μου από την ΚΝΕ στη Θεσσαλονίκη, το δημόσιο κομμάτι της οποίας μπορείτε να δείτε παρακάτω στις εικόνες. Ακολούθησε ένα ιδιωτικό μήνυμα εκ μέρους του, κατά τη γνώμη μου χυδαίο, το οποίο δε θα δημοσιεύσω προς το παρόν, σεβόμενος το γεγονός ότι δεν αναρτήθηκε δημόσια από τον ίδιο. Θα αναφέρω μόνο περιληπτικά τις βασικές αντιλήψεις που σκιαγραφούνται. Κυρίως πρόκειται για την αντίληψη που ταυτίζει τη δημόσια πολιτική κριτική στο ΚΚΕ, ή και την πολεμική προς τη γραμμή του, με συνειδητά εχθρική πράξη η οποία μετατρέπει αυτόν που εκφράζει την κριτική αυτή σε "συνειδητό εχθρό" του κόμματος. Επίσης διαφαίνεται μια αντίληψη ενάντια στη "διανόηση" και υπέρ των ....οικοδόμων (!), σαν να βρίσκονται σε αντιπαράθεση. Στο τέλος, ο ΓΣ αποφασίζει να με "μπλοκάρει" ως "προδότη", ώστε να μην μπορώ καν να του απαντήσω και να υπερασπιστώ τον εαυτό μου, τελειώνοντας με αυτόν τον τρόπο μια συζήτηση που ο ίδιος ξεκίνησε με ένα μάλλον επιθετικό ή και ειρωνικό σχόλιο σε δική μου ανάρτηση! Επιλέγω να ασχοληθώ με αυτό το γεγονός για δύο λόγους. Πρώτον, διότι όποιος φέρεται άνανδρα και ανόητα καλό είναι να εκτίθεται γι' αυτό, ώστε να υπάρχει και μία περίπτωση στο μέλλον να κάνει την αυτοκριτική του. Οι ανώνυμοι συκοφάντες του διαδικτύου, άλλωστε, γι' αυτό ακριβώς επιλέγουν την ανωνυμία: για να αποφύγουν την έκθεση και το να λογοδοτήσουν στην εργατική τάξη και στο κόσμο του ΚΚΕ, θυμίζοντας, κατ' αναλογία, τους κουκουλοφόρους δοσίλογους στην Κατοχή που φορούσαν κουκούλες για να προστατευτούν από την τοπική κοινωνία, την οποία διατείνονταν ότι εξυπηρετούσαν με τις πράξεις τους... (Εννοείται ότι ο ΓΣ δεν είναι σε αυτήν την κατηγορία καθώς μου μίλησε ονομαστικά και προσωπικά). Δεύτερον, διότι έχει μια αξία να σχολιάσει κανείς τη συμπεριφορά και τις αντιλήψεις αυτές, από την άποψη του συνεπειών τους για το ΚΚΕ και για την εργατική τάξη.
Ας δούμε λοιπόν ποιός είναι "εχθρός" (και μάλιστα "συνειδητός") του κόμματος και πώς πρέπει να γίνεται η κριτική σε ένα κομμουνιστικό κόμμα...
Το κομμουνιστικό κόμμα οφείλει να αγωνίζεται για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των υπόλοιπων λαϊκών στρωμάτων και να σκοπεύει να φέρει την τάξη αυτήν στην εξουσία. Για μένα "συνειδητός εχθρός" του κόμματος είναι αυτός που συνειδητά εναντιώνεται στους σκοπούς αυτούς και γι' αυτό επιδιώκει πλήγματα στο κόμμα αυτό. Αντίθετα, όποιος διαφωνεί με τη στρατηγική, την τακτική ή και την πολιτική πρακτική του κόμματος, αλλά πιστεύει ότι το κάνει από τη σκοπιά υπεράσπισης του χαρακτήρα του και εξυπηρέτησης των σκοπών του, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως "συνειδητός εχθρός", αλλά ως πολιτικός αντίπαλος. Αυτό ισχύει ακόμη και αν η πολιτική κριτική είναι δημόσια και οδηγεί σε αποδυνάμωση του κόμματος (με την έννοια της πολιτικής του επιρροής), καθώς η αποδυνάμωση αυτή, ειδικά όταν συνοδεύεται από ισχυροποίηση μιας ανταγωνιστικής πολιτικής που είναι προς το συμφέρον των σκοπών του κόμματος, εξυπηρετεί τους σκοπούς αυτούς, δηλ. τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Από την άλλη, μπορεί κάποιος με τη συμπεριφορά του όντως να βλάπτει το κόμμα και τους σκοπούς του, παρόλο που δε σκοπεύει σε κάτι τέτοιο. Αυτός δεν είναι "συνειδητός" ως προς το αποτέλεσμα των πράξεών του, οπότε ακόμη και αν θα τον χαρακτηρίζαμε ως "εχθρό" του κόμματος, δε θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε και "συνειδητό". Αυτοί που χαρακτηρίζουν συνειδητούς εχθρούς όσους κριτικάρουν δημόσια το ΚΚΕ, συνήθως απλά δαιμονοποιούν το φορέα των απόψεων για να μη χρειαστεί να αναμετρηθούν τίμια με τις απόψεις που εκφέρει ή, άλλες φορές, συγχέουν το συγκεκριμένο μηχανισμό του κόμματος μιας δεδομένης ιστορικής στιγμής και τις πολιτικές του επιλογές, με την εξυπηρέτηση των σκοπών του... Με άλλα λόγια, αν το ΚΚΕ είναι αυτό που πρέπει να είναι και η πολιτική του σωστή, το να την κριτικάρεις όντως έρχεται σε αντίθεση με τους σκοπούς του (αν και ούτε σε αυτή την περίπτωση δεν είσαι "συνειδητός εχθρός" του). Τί γίνεται όμως αν το ΚΚΕ έχει πολιτική βλαπτική για τα συμφέροντα του λαού, όπως πχ το ΚΚΣΕ της περεστρόικας για να αναφέρουμε μόνο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα;
Είναι γεγονός, βέβαια, ότι ένα κομμουνιστικό κόμμα λειτουργεί σε ένα πολύ αρνητικό περιβάλλον δημόσιου λόγου, καθώς όλοι οι ιδεολογικοί μηχανισμοί της αστικής τάξης προσπαθούν να το βλάψουν ή να το χειραγωγήσουν. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που ένα τέτοιο κόμμα πρέπει να επιδεικνύει ενότητα στη δράση και στην πολιτική του έκφραση, κάτι που διασφαλίζεται από το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό και την κομματική πειθαρχία στην εσωτερική του λειτουργία. Είναι πολλές φορές εύκολο ολίσθημα, όμως, το παρακάτω σκεπτικό: "ναι μεν αυτή είναι η άποψή σου, αλλά αν την πεις δημόσια (όταν είσαι εκτός του κόμματος ή στους δημόσιους διαλόγους του κόμματος, πχ στους προσυνεδριακούς) ή αν την πεις μπροστά σε άπειρα μέλη του κόμματος, ή σε μέλη που καθοδηγείς (όταν είσαι μέλος), βλάπτεις το κόμμα, διότι προσφέρεις όπλα στους μηχανισμούς της αστικής τάξης". Έχω δει το σκεπτικό αυτό της αυτολογοκρισίας να φτάνει ως και στην υπερψήφιση κομματικών αποφάσεων, ακόμη και του προγράμματος του ΚΚΕ, από μέλη ή στελέχη του τα οποία είχαν σοβαρές ή και συνολικές διαφωνίες. Μάλιστα, το σκεπτικό αυτό το καλλιεργεί συστηματικά η καθοδήγηση του ΚΚΕ (πχ βλ. τις συστάσεις στον Μπογιόπουλο για το πώς να γράφει τη διαφωνία του στον προσυνεδριακό διάλογο...). Αυτή η λογική βλάπτει το ΚΚΕ και τους σκοπούς του αφού αντιτίθεται στις αρχές της δημοκρατίας (το άλλο δίπολο του συγκεντρωτισμού στη διαλεκτική ενότητα του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού) και της ανοιχτής ιδεολογικοπολιτικής αντιπαράθεσης, τόσο μέσα στο κόμμα, όσο και μέσα στην εργατική τάξη και το λαό. Τα ιδεολογικοπολιτικά προβλήματα του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος δεν μπορούν να μείνουν κρυφά από την αστική τάξη, ενώ το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα, και το ΚΚΕ ειδικότερα, μόνο να κερδίσουν έχουν από την ανοιχτή, διαλεκτική, και επομένως και δημιουργική σύγκρουση των διαφορετικών απόψεων.
Όταν, δε, φτάνει κάποιος να χαρακτηρίζει τον άλλον "προδότη" μόνο και μόνο λόγω της δημόσιας, έστω και οξείας, κριτικής στο ΚΚΕ, τότε πλέον αυτός έχει πλήρη σύγχυση του τι ωφελεί και τί όχι το κόμμα και τους σκοπούς του. Στην ουσία η στάση αυτή είναι περισσότερο συναισθηματική παρά ορθολογική. Αυτός που φέρεται έτσι πιστεύει ότι προστατεύει το κόμμα, αλλά στην πραγματικότητα το βλάπτει με ποικίλους τρόπους και κυρίως προστατεύει μόνο το συγκεκριμένο κομματικό μηχανισμό (ούτε καν την πολιτική γραμμή όπως θα δούμε παρακάτω). Αυτή η άλογη συμπεριφορά όπου η δημόσια κριτική στο "κονκλάβιο" της ΚΕ του ΚΚΕ χαρακτηρίζεται ως προδοτική πράξη που αξίζει την περιφρόνηση, αρμόζει μάλλον σε σεχταριστικού τύπου θρησκευτικές οργανώσεις, παρά σε κόμματα, πόσο μάλλον σε κομμουνιστικά. Όσοι συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο μάλλον δεν μπορούν να αναμετρηθούν με τις συναισθηματικές και κοινωνικές συνέπειες του να έρθουν σε αντιπαράθεση με το "κόμμα". Πολλές φορές γίνεται αναφορά σε περιπτώσεις σαν του Πλουμπίδη, ο οποίος ποτέ δεν καταφέρθηκε εναντίον του κόμματος, αν και αυτό τον αδίκησε κατάφωρα, χαρακτηρίζοντάς τον ως προδότη, καθώς αυτός οδηγούνταν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Η σύγκριση με τη σημερινή κατάσταση παραγνωρίζει αρκετούς παράγοντες, πέρα φυσικά από το ότι κανένας από εμάς δεν έχει το ανάστημα ενός Πλουμπίδη! Καταρχήν, ο Πλουμπίδης, ναι μεν δεν καταφέρθηκε ενάντια στο ΚΚΕ, αλλά υπερασπίστηκε τον εαυτό του και την "αλήθεια" του. Δεύτερον, σε καμία περίπτωση οι εποχές δεν είναι ίδιες. Η ηγεσία του ΚΚΕ έκανε εκείνο το λάθος σε μια εποχή διώξεων, παρανομίας, φυλακών, εξορίας, τα οποία είχαν προκαλέσει πολύ γερό χτύπημα στον κομματικό μηχανισμό. Σήμερα, το ΚΚΕ έχει μια ηγεσία που, όχι μόνο δεν βρίσκεται στις φυλακές και στην εξορία, αλλά, επιπλέον, είναι ως επί το πλείστον επαγγελματική, δρα στη νομιμότητα, επικεφαλής ενός οργανωμένου κομματικού μηχανισμού σε κάποιο βαθμό επίσης επαγγελματικού, και που έχει την άνεση να είναι ιδιοκτήτης επιχειρήσεων, να συνδιαλλάσσεται ως τέτοιος με καπιταλιστές και με δικαστικές και άλλες αρχές του αστικού κράτους, μέχρι και να δανείζεται από τις τράπεζες αυτών που καλείται να ανατρέψει για να χρηματοδοτήσει τη δράση του. Μια τέτοια ηγεσία δεν έχει ελαφρυντικά όταν αποκαλεί κάποιον προδότη λόγω της διαφωνίας του, ενώ αποτελεί ένα ενδιαφέρον ερώτημα ποιά ακριβώς είναι τα κίνητρά της για μια τέτοια συμπεριφορά.
Μια άλλη παράμετρος του προβλήματος είναι ότι ένας λόγος που βρίθει "ηθικοπλαστικών" χαρακτηρισμών αντί για πολιτικά επιχειρήματα, που επιτίθεται και αποδίδει προθέσεις στον συνομιλητή και, εν τέλει, αποφεύγει τον πολιτικό διάλογο όπως ο διάολος το λιβάνι, δεν πείθει. Η πειθάρχηση αντί για την πειθώ μέσα στο κόμμα οδηγεί στο φραξιονισμό κι όχι στην ιδεολογικοπολιτική ενότητα (όπως η παρούσα κρίση στο ΚΚΕ αποδεικνύει), ενώ η συμπεριφορά αυτή δημοσίως ή προς υποστηρικτές/επικριτές του κόμματος δημιουργεί παντού εχθρούς (που δεν είναι ταξικοί...), και είναι απωθητική ακόμη και για τον απλό παρατηρητή. Πόσω μάλλον που ζούμε σε εποχές που η εργασία γίνεται όλο και πιο διανοητική, οι εργασιακές σχέσεις όλο και πιο διαφοροποιημένες ακόμη και σε επιχειρήσεις με μεγάλο αριθμό εργαζομένων, οι τεχνολογίες επικοινωνίας αναπτύσσονται ραγδαία και ο ιδεολογικός μηχανισμός της αστικής τάξης επενδύει σε μεγάλο βαθμό στην καλλιέργεια του ατομισμού. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, υπάρχει μεγάλη ποικιλία στις πολιτικές συνειδήσεις στις τάξεις των εργατών και του λαού γενικότερα, κάθε προσωπικότητα νιώθει έντονα την ανάγκη να εκφράζεται ελεύθερα και να δρα συνειδητά, πιο πολύ από ότι στο παρελθόν. Επομένως, τακτικές πίεσης προκειμένου να επιτευχθεί η αυτολογοκρισία, τακτικές "ηθικής ποινικοποίησης" των απόψεων, είναι άκρως απωθητικές, ειδικά για τη νεολαία, και καθόλου πειστικές.
Συμπερασματικά, η δημόσια πολιτική κριτική στο ΚΚΕ, ακόμη και η πιο οξεία, δεν αποτελεί "εχθρική πράξη". Αντίθετα, το ΚΚΕ βλάπτεται από τακτικές ηθικής ποινικοποίησης των διαφορετικών απόψεων που σκοπεύουν στην αυτολογοκρισία, στην πειθάρχηση αντί για την πειθώ, στο σεχταρισμό (θρησκευτικού τύπου), ενώ είναι άκρως αναποτελεσματικές για το στόχο της ιδεολογικοπολιτικής ενότητας του κόμματος και δεν πείθουν, παρά, μάλλον, απωθούν το λαό. "Συνειδητοί εχθροί" του κόμματος είναι μόνο αυτοί που εσκεμμένα επιλέγουν τέτοιες συμπεριφορές και τακτικές ενώ γνωρίζουν τις συνέπειές τους για το κόμμα και του σκοπούς του. Τέτοιοι υπάρχει περίπτωση να βρίσκονται μόνο στην ηγεσία του ΚΚΕ...
Όσον αφορά την προσωπική μου στάση, έχω ξεκαθαρίσει τα εξής από τη στιγμή που διαγράφηκα από το ΚΚΕ: Καταρχήν εκτιμώ ότι η διαγραφή μου έγινε ακριβώς για να μην εκφράζω τη διαφωνία μου στα όργανά του, για να απομονωθώ από το υπόλοιπο κομματικό σώμα, και, κατόπιν, να δαιμονοποιηθώ ως "εχθρός", εφόσον δεν αυτολογοκρινόμουν, αλλά συνέχιζα δημόσια την ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ. Παρόλα αυτά δεν ανακοίνωσα δημοσίως τις ακριβείς περιστάσεις της διαγραφής, ακριβώς για να προστατεύσω σε κάποιον βαθμό το κύρος του ΚΚΕ από τις απαράδεκτες πράξεις τοπικών στελεχών του. Αυτό δεν ισχύει όμως ως προς μέλη και φίλους του ΚΚΕ που γνωρίζω προσωπικά, οι οποίοι πρέπει να γνωρίζουν τί συμβαίνει σε αυτό, και ανάλογα να καθορίσουν τη στάση τους (σημειώνω ότι αυτό δεν είναι κουτσομπολιό, καθώς είναι γνωστή η τακτική της καθοδήγησης του ΚΚΕ να "ενημερώνει" μονομερώς τα μέλη του για τη δική της εκδοχή για τα γεγονότα...). Δεύτερον, από την πρώτη στιγμή δήλωσα ότι θα συμμετέχω στους αγώνες του λαού μας σε κοινή δράση μεν, αλλά ασκώντας ανοιχτή πολιτική κριτική, με αγωνιστές από όλα τα κόμματα, εφόσον έχουμε κοινούς σκοπούς, ανάμεσά τους και με το ΚΚΕ. Έτσι, πχ μερικές αναρτήσεις πιο κάτω από αυτήν που προκάλεσε την παρέμβαση του ΓΣ, υπήρχε άρθρο που εξέταζε τις τραγικές ομοιότητες της προτεινόμενης πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ με την κυβερνητική... Λίγο πιο πέρα, άλλο που έκανε κριτική στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ για την αντιμετωπική της πολιτική κοκ... Τρίτον, επιθέσεις σαν αυτή του ΓΣ δεν πρόκειται να έχουν σε μένα το αποτέλεσμα της αυτολογοκρισίας. Αντίθετα, για όσο πιστεύω ότι το ΚΚΕ βλάπτει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και του λαού με πολιτικές σας αυτές που περιγράφονται στη συζήτηση στο facebook παραπάνω, να είναι σίγουροι, τόσο οι κάθε είδους "φίλοι" όσο και οι "εχθροί" του, ότι θα τις διατυπώνω δημόσια με την παρρησία και μαχητικότητα που το ίδιο το ΚΚΕ και η ΚΝΕ μου δίδαξαν.
Τέλος, χρειάζεται και ένα μικρό σχόλιο η αντίληψη υποτίμησης προς τους διανοούμενους που διαφαίνεται στο μήνυμα του ΓΣ. Καταρχήν, όπως είδαμε παραπάνω, διανοητική εργασία κάνει πλέον ένα πολύ μεγάλο, αν όχι και πλειοψηφικό, κομμάτι της εργατικής τάξης και του λαού... Άρα, δεν ξέρω ενάντια σε ποιόν στρέφεται ο συναγωνιστής... Επιπλέον, δεν ξέρω ποιά θα ήταν η τύχη ενός Γληνού ή ενός Κορδάτου, αν η συγκεκριμένη αντίληψη ήταν και αντίληψη του ΚΚΕ ιστορικά. Ίσως, πάντως, να εξηγεί σε κάποιον βαθμό τη θεωρητική ένδεια της ηγεσίας του ΚΚΕ σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, φαντάζει κωμικό να είναι φορέας τέτοιων αντιλήψεων ένας απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών (ακόμη και αν απασχολείται ως οικοδόμος πλέον, αν κυριολεκτούσε στην αναφορά του για ενασχόλησή του με τις "ταβανόπροκες"...). Εγώ από την πλευρά μου του εύχομαι "καλά μυαλά", και για να ενισχύσω αυτή μου την ευχή παραθέτω ηλεκτρονικό σύνδεσμο στην μπροσούρα του Γληνού για το ΕΑΜ. Ένα παράδειγμα από μια εποχή που το ΚΚΕ μπορούσε να έλκει και να εμπνέει τους διανοούμενους, έτσι ώστε να εκφέρουν έναν λόγο που έμοιαζε να βγαίνει μέσα από την ψυχή του λαού. Ελπίζω να μου επιτρέψει ο ΓΣ να δημοσιοποιήσω το προσωπικό του μήνυμα προς εμένα, ώστε να κάνει ο καλόπιστος αναγνώστης τη σύγκριση με το λόγο των σημερινών "φίλων" του ΚΚΕ...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το σχόλιό σας θα δημοσιευτεί μόνο αν περιέχει το ονοματεπώνυμό σας και κατόπιν επιβεβαίωσής της ταυτότητάς σας. Αν είναι η πρώτη φορά που σχολιάζετε, παρακαλώ στείλτε μου και τα στοιχεία επικοινωνίας σας (πχ e-mail) με ένα e-mail.